Wstrzymanie wykonania decyzji w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
W sytuacji, gdy wniesiemy odwołanie od takiej decyzji i organ II instancji utrzyma decyzję organu I instancji w mocy, aby nie dopuścić do rozbiórki obiektu pozostaje nam konieczność wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Konieczne jest w takim przypadku, zawarcie w skardze wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji nakazującej rozbiórkę, bowiem w przeciwnym razie, nawet jeśli wniesiemy skargę, organ może podjąć kroki mające na celu egzekucję rozbiórki obiektu, bowiem decyzja organu II instancji jest prawomocna. Prawomocna, a zatem wykonalna.
W przypadku kierowania skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, oprócz sformułowania trafnych zarzutów, niezbędne jest zawsze rozważenie, czy w danym przypadku istnieje zasadność złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji. Jest to jeden z kilku wniosków, które można złożyć w skardze mogący jednocześnie mieć niebagatelne znaczenie w kontekście całokształtu postępowania oraz samej sprawy. Najlepiej wytłumaczyć to na przykładzie najbardziej klasycznym, a mianowicie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego.
Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wykonalność takiej decyzji może zostać wstrzymana, albo przez organ II instancji, albo przez wojewódzki sąd administracyjny, na podstawie wniosku złożonego na podstawie art. 61 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).
Wniosek w pierwszej kolejności jest kierowany do organu, a następnie jeśli organ nie uwzględni wniosku, do sądu administracyjnego, który postanowieniem może wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji. Wstrzymanie aktu przez organ nie jest związane z koniecznością wystąpienia jakichkolwiek przesłanek, natomiast wstrzymanie wykonania aktu przez Sąd jest uzależnione od wystąpienia pewnych warunków tj. zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Należy zwrócić uwagę, że użycie spójnika lub powoduje, że wystarczy, iż wystąpi jedna z tych okoliczności, przy czym mogą one także wystąpić obie.
Wymaga wyraźnego podkreślenia, że absolutnie nie jest wystarczające jedynie powołanie się na przesłanki, celem uzasadnienia złożonego wniosku. Aby uzyskać pozytywne rozstrzygnięcie konieczne jest szersze uargumentowanie na czym konkretnie w danym przypadku będzie polegać niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Sądy administracyjne coraz bardziej szczegółowo podchodzą do oceny argumentacji zawartej we wniosku i nie należy bagatelizować tej części uzasadnienia skargi, ograniczając się do kilku zdawkowych zdań. W niektórych przypadkach sądy oczekują nawet przedstawienia dowodów potwierdzających okoliczności, na które powołuje się skarżący we wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w jednym z ostatnich wyroków:
Użyte przez ustawodawcę nieostre pojęcia „znaczna szkoda lub trudne do odwrócenia skutki” wymagają konkretyzacji w dokładnie i wszechstronnie przedstawionych okolicznościach, zobrazowanych przez zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy. Taka konkretyzacja jest obowiązkiem wnioskodawcy.
Aby wniosek mógł być rozpatrzony pozytywnie, strona musi go poprzeć stosownymi twierdzeniami i dokumentami na okoliczność spełnienia ustawowych przesłanek wstrzymania wykonania decyzji. Konieczne jest zatem wykazanie we wniosku szczegółowych przyczyn uzasadniających możliwość wystąpienia sytuacji, która spowoduje zajście choćby jednej z przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 p.p.s.a. Argumentacja wniosku o wstrzymanie wykonania aktu musi w sposób przekonujący przedstawiać konkretne relacje między brakiem wstrzymania zaskarżonej decyzji a wystąpieniem zagrożeń z art. 61 § 3 p.p.s. Postanowienie NSA z 29.04.2021 r., I GSK 335/21, LEX nr 3169173.
Należy pamiętać, że zasadność wniesionej skargi nie jest podstawą do wstrzymania wykonania decyzji.
Postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji podlega doręczeniu skarżącemu, który może je zaskarżyć w terminie 7 dni od daty doręczenia, składając zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, które wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego sądu administracyjnego, który wydał postanowienie. Zażalenie podlega opłacie w kwocie 100 zł.
Postanowienie wstrzymujące wykonanie zaskarżonej decyzji powoduje, że decyzja nie może zostać wykonana, a więc w naszym przypadku nie może zostać wyegzekwowana rozbiórka obiektu budowlanego. Wstrzymanie wykonania decyzji pozostaje w mocy do czasu wydania orzeczenia, które uwzględnia naszą skargę, bądź też uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego naszą skargę. W tym drugim przypadku oznacza to, że jeśli zapadł wyrok dla nas niekorzystny, to nie został on zaskarżony do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Warto zatem zadbać o to, aby nie narażać się na przykład na przedwczesną rozbiórkę obiektu budowlanego i zadbać o wstrzymanie wykonania niekorzystnej decyzji. Rozbiórka obiektu budowlanego, to najczęstrzy przedmiot rozstrzygnięć w temacie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, nie mniej jednak nie jest to jedyny rodzaj decyzji, który może podlegać wstrzymaniu wykonania. Mogą to być także decyzje dotyczące nałożonej grzywny. Warunkiem jednak jest spełnienie warunków ustawowych oraz okoliczność, iż dana decyzja nadaje się do wykonania.
O tym które decyzje nadają się do wykonania wspomnę w kolejnym wpisie, zapraszam do lektury już niedługo.
adw. Joanna Skupiewska, 22.09.2021 r.